PV: Theo Tiến sĩ, tại sao dữ liệu lại đóng vai trò quan trọng đối với đổi mới công nghệ và đổi mới sáng tạo tại các doanh nghiệp?

TS. Chử Đức Hoàng: Dữ liệu chính là nền tảng cốt lõi của mọi hoạt động đổi mới và sáng tạo tại doanh nghiệp. Không có dữ liệu, các doanh nghiệp sẽ không thể nắm bắt được xu hướng công nghệ, thị hiếu khách hàng hay đánh giá hiệu quả của các sáng kiến mới. Chính dữ liệu sẽ giúp doanh nghiệp đưa ra những quyết định đổi mới đúng đắn và phù hợp nhất.

PV: Vậy các doanh nghiệp Việt Nam cần các loại dữ liệu gì để phục vụ cho hoạt động đổi mới công nghệ và đổi mới sáng tạo?

TS. Chử Đức Hoàng: Có 3 nhóm dữ liệu then chốt mà doanh nghiệp cần quan tâm:

Thứ nhất là dữ liệu về công nghệ. Đây là những dữ liệu về xu hướng công nghệ mới, các công nghệ tiên tiến trong lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp, so sánh các ưu nhược điểm của các công nghệ. Những thông tin này giúp doanh nghiệp xác định công nghệ phù hợp nhất để áp dụng vào hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Thứ hai là dữ liệu về thị trường và khách hàng. Bao gồm các dữ liệu về xu hướng tiêu dùng, phản hồi của khách hàng về sản phẩm dịch vụ, các thông tin về đối thủ cạnh tranh... Những dữ liệu này giúp doanh nghiệp xác định cơ hội, vấn đề cần giải quyết và đưa ra ý tưởng đổi mới sáng tạo phù hợp nhất.

Cuối cùng là dữ liệu về hoạt động và hiệu quả kinh doanh của chính doanh nghiệp. Bao gồm các dữ liệu về chi phí, doanh thu, năng suất, chất lượng... những thông tin này cho phép đánh giá hiệu quả của các sáng kiến, giải pháp mới.

Những nhóm dữ liệu này đóng vai trò rất quan trọng, cung cấp thông tin chi tiết giúp các nhà quản lý đưa ra quyết định đổi mới đúng đắn.

PV: Vậy để có thể khai thác hiệu quả các dữ liệu phục vụ cho đổi mới, theo Tiến sĩ các doanh nghiệp Việt Nam cần lưu ý những gì?

TS. Chử Đức Hoàng: Điều quan trọng nhất là các doanh nghiệp phải xây dựng chiến lược về dữ liệu cũng như đầu tư cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin để có thể thu thập, lưu trữ và phân tích dữ liệu một cách hiệu quả. Hệ thống phần mềm, công cụ phân tích dữ liệu càng hiện đại thì các nhà quản lý càng có thể đưa ra quyết định sáng suốt dựa trên dữ liệu.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần chú trọng xây dựng đội ngũ nhân sự có kiến thức và kỹ năng phân tích dữ liệu tốt. Việc tuyển dụng các chuyên gia dữ liệu, đào tạo cho nhân viên kỹ năng phân tích là vô cùng cần thiết.

Ngoài ra, để khai thác hiệu quả các nguồn dữ liệu, các doanh nghiệp cần xây dựng văn hóa chia sẻ dữ liệu nội bộ cũng như hợp tác với các đối tác, viện nghiên cứu để cùng nhau xây dựng các nguồn dữ liệu phong phú và đa dạng. Đặc biệt lưu ý bảo mật và an toàn thông tin trong quá trình lưu trữ và chia sẻ dữ liệu.

PV: Vậy hiện nay các doanh nghiệp Việt Nam đang gặp những thách thức gì trong việc phát triển và ứng dụng dữ liệu phục vụ hoạt động đổi mới?

TS. Chử Đức Hoàng: Theo tôi, một trong những thách thức lớn nhất đối với các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay đó là vấn đề hạ tầng công nghệ thông tin và chi phí đầu tư ban đầu còn khá lớn. Hầu hết các doanh nghiệp vừa và nhỏ đều chưa có hệ thống thu thập và phân tích dữ liệu quy mô lớn. Đầu tư cho công nghệ và nhân lực dữ liệu đòi hỏi nguồn vốn không nhỏ.

Bên cạnh đó, thiếu hụt nhân lực có kỹ năng phân tích dữ liệu cũng là một thách thức lớn. Các chuyên gia phân tích dữ liệu giỏi hiện còn khan hiếm ở Việt Nam, trong khi đòi hỏi nhân sự phải có kiến thức chuyên môn cao. Vấn đề bảo mật dữ liệu cũng khiến nhiều DN e ngại trong việc chia sẻ và lưu trữ dữ liệu.

Ngoài ra, ý thức tầm quan trọng của dữ liệu trong đổi mới công nghệ và đổi mới sáng tạo ở nhiều nhà quản lý còn hạn chế. Đây cũng là thách thức đáng kể đối với các doanh nghiệp.

PV: Vậy để giải quyết những thách thức này, theo Tiến sĩ chúng ta cần có những giải pháp gì để thúc đẩy phát triển dữ liệu cho mục đích đổi mới sáng tạo?

TS. Chử Đức Hoàng: Theo tôi, cần có sự chung tay của cả doanh nghiệp, nhà nước và các tổ chức nghiên cứu. Chính phủ cần đẩy mạnh đầu tư cho hạ tầng dữ liệu quốc gia, xây dựng các nền tảng, cổng dữ liệu quốc gia giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận các nguồn dữ liệu. Đồng thời, tăng cường đào tạo nhân lực, xây dựng các chính sách khuyến khích doanh nghiệp chia sẻ và sử dụng dữ liệu.

Các trường đại học, viện nghiên cứu cũng cần mở rộng các chương trình đào tạo về khoa học dữ liệu, để cung cấp nguồn nhân lực cho doanh nghiệp. Các hiệp hội ngành nghề có thể xây dựng các diễn đàn, nền tảng cho các doanh nghiệp cùng ngành chia sẻ dữ liệu.

Còn về phía doanh nghiệp, cần nhận thức đúng tầm quan trọng của dữ liệu, xem đầu tư cho dữ liệu là đầu tư cho tương lai phát triển bền vững. Các doanh nghiệp nên chủ động xây dựng chiến lược, đầu tư công nghệ và nhân lực để có thể thu thập, phân tích và quản lý dữ liệu hiệu quả. Nếu cùng nhau hành động, tôi tin các doanh nghiệp Việt Nam sẽ sớm khắc phục được những thách thức và phát huy hiệu quả từ dữ liệu. Khi đó, dữ liệu sẽ thực sự trở thành động lực đưa các doanh nghiệp Việt tiên phong ứng dụng công nghệ mới, không ngừng cải tiến và đổi mới sáng tạo.

PV: Với tư cách là Chánh Văn phòng Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia, Tiến sĩ có thể chia sẻ thêm về xu hướng phát triển của dữ liệu trong thời đại công nghệ số như hiện nay không? Điều này sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam có cái nhìn tổng quan hơn về tương lai dữ liệu.

TS. Chử Đức Hoàng: Đúng vậy, hiện nay chúng ta đang bước vào kỷ nguyên số với sự bùng nổ của các nguồn dữ liệu lớn (big data). Các xu hướng dữ liệu chính bao gồm:

• Dữ liệu ngày càng đa dạng: bao gồm dữ liệu định danh (như hình ảnh, video...), dữ liệu cảm biến IoT, dữ liệu mạng xã hội... cho phép phân tích chiều sâu hơn.

• Trí tuệ nhân tạo và máy học giúp phân tích dữ liệu thông minh hơn, tự động hóa quá trình ra quyết định.

• Dữ liệu đòi hỏi bảo mật và an toàn cao hơn do số hóa nhiều mặt của đời sống.

• Xu hướng mở và chia sẻ dữ liệu giữa các tổ chức để tạo ra giá trị mới.

• Công nghệ điện toán đám mây và AI giúp phân tích dữ liệu nhanh hơn, hiệu quả hơn.

Nếu nắm bắt được xu hướng, các doanh nghiệp Việt hoàn toàn có thể tận dụng công nghệ dữ liệu mới để tối ưu hoá hoạt động và đổi mới sáng tạo.

PV: Rất cảm ơn TS!